Wygasają autorskie prawa majątkowe do twórczości Schulza

1 stycznia 2013 roku mija 70-letni okres obowiązywania autorskiego prawa majątkowego do dzieł Brunona Schulza. Od tego dnia twórczość Schulza przechodzi do tak zwanej domeny publicznej, korzystanie z niej nie wymaga zgody dotychczasowego posiadacza praw majątkowych ani tym bardziej opłaty za takie korzystanie.

W polskim prawodawstwie Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi w rozdziale 4, że czas trwania autorskich praw majątkowych upływa 70 lat od śmierci twórcy. Art. 39 precyzuje ten zapis następująco: „Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów określonych w art. 36 i art. 37”. Artykuł uważany jest za nieco nieprecyzyjny, jednakże dominuje jedna jego interpretacja, która w przypadku Brunona Schulza przedstawia się następująco: 70-letni czas obowiązywania praw majątkowych biegnie od 1 stycznia 1943 roku, a 70 lat upływa z dniem 31 grudnia 2012 roku – i 1 stycznia 2013 twórczość przynależy już do domeny publicznej.   

Ostatnim spadkobiercą twórczości Schulza jest Marek W. Podstolski, dla którego Bruno Schulz to stryjeczny dziadek. Bruno Schulz (1892-942) miał starsze rodzeństwo: brata Izydora (1881-1935) i siostrę Hannę (1885-1942). Brat Izydor miał troje dzieci: Wilhelma (1910-1943), Ellę (1914-1996) i Jakuba (1915-1997). Właśnie Ella Schulz-Podstolska jest matką Marka Podstolskiego.

Marek Podstolski bliżej zainteresował się twórczością Brunona Schulza dopiero po śmierci matki i jej brata, Jakuba Schulza, i z czasem powinności ostatniego i jedynego spadkobiercy wypełniając niekiedy bardzo rygorystycznie, pragnąc mieć znaczący wpływ na recepcję dzieła swego stryjecznego dziadka, starając się korygować błędy i konfabulacje biograficzne czy wymyślne opinie i hipotezy. We wrześniu 2011 roku pisał do Bronislawy Stojanowic, która prowadzi portal brunoschulz.org: „Niestety jest to prawdą, że z końcem przyszłego roku wygasają prawa autorskie. Jednakże, dalej staram się zabezpieczyć spuściznę Brunona Schulza przed wyprowadzeniem jej na stragany czy szambo. Nowe tłumaczenia na język amerykański, niemiecki czy nawet ukraiński będą, przez następne lata, chronić prozę Schulza. W przyszłym roku odbędą się przeróżne imprezy związane z 70 rocznicą jego śmierci i 120 rocznicą urodzin. Na pewno nie zgodzę się na jakieś parodie czy happeningi (…)”.

Marek W. Podstolski urodził się w 1945 roku. Jego ojcem był Józef Podstolski, wybitny sportowiec i działacz sportowy związany z Zakopanem, inicjator polskiej sekcji Międzynarodowej Federacji Narciarskiej (FIS) i szef zakopiańskiego oddziału Polskiego Związku Narciarskiego, co ciekawe – kierownik konkurencji skoków narciarskich podczas Mistrzostw Świata w Narciarstwie rozegranych w 1962 roku w Zakopanem. Marek W. Podstolski podkreśla, że sport zawsze był w centrum jego zainteresowania. Największe sukcesy osiągnął w zupełnie innej niż ojciec dyscyplinie, mianowicie w golfie. W latach 2003-2011 był prezesem PGA Polska, czyli polskiego oddziału Professional Golfers Association, a dokładniej – de facto stworzył ten oddział i nadał mu europejską rangę. Ale swoją karierę zawodową Marek W. Podstolski zaczynał od nauki… w szkole dentystycznej w połowie lat 60-tych XX wieku w Niemczech. Jednakże szybko zmienił profesję i od 1972 roku jest menadżerem i doradcą w różnych firmach, przede wszystkim branży lotniczej i inwestycyjno-budowlanej, prowadząc obecnie w Niemczech własną firmę międzynarodowego konsultingu.

Losy dzieci Izydora Schulza są same w sobie ciekawe i zaskakujące, splecione z historycznymi, często tragicznymi przeobrażeniami XX wieku.

Marek W. Podstolski był gościem V. Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu we wrześniu 2012 roku. Był to jego pierwszy pobyt w rodzinnym mieście jego dziadka Izydora Schulza i dziadka stryjecznego, Brunona Schulza.

gr