Zapomniany ostatni uczeń Brunona Schulza
Ostatni mohikanin - mówił o sobie Alfred Schreyer. Miał na myśli przynależność do dawnego Drohobycza i jego wielokulturowego dziedzictwa. - Drohobycz był zawsze miastem wielokulturowym - podkreślał niezmiennie. Pan Alfred był człowiekiem - legendą i cieszył się powszechnym szacunkiem.
Jednakże w stulecie Jego urodzin, 8 maja 2022 roku, nikt w Drohobyczu publicznie nie przypomniał tej daty. Na domu, gdzie mieszkał, wciąż nie ma tablicy pamiątkowej.
Był człowiekiem niezwykłym, uosobieniem dawnej inteligencji czasów wielokulturowej II Rzeczypospolitej. Chodził do gimnazjum w Drohobyczu, gdzie jego nauczycielem był Bruno Schulz.
Alfred Schreyer, rocznik 1922, Żyd, który uważał się za Polaka i był mistrzem mowy polskiej, a przecież jego językiem ojczystym był też ukraiński (mówił też biegle po rosyjsku i niemiecku), więzień obozów hitlerowskich, ostatni drohobycki uczeń Brunona Schulza, muzyk, legendarna postać Drohobycza, zmarł 25 kwietnia 2015 po ciężkiej chorobie. Jego pogrzeb odbył się w synagodze w Drohobyczu 1 maja 2015 roku - i zgromadził setki osób, w tym wiodące środowiska społeczne, polityczne i kulturalne ukraińskie, polskie i żydowskie.
Znał więcej polskich piosenek i melodii narodowych niż większość polskich muzyków. Stworzył Trio Alfreda Schreyera, jakie wystąpiło z pełnym programem publicznie po raz pierwszy 19 listopada 2006 roku na II Międzynarodowym Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu.
Do skromnego katalogu wydarzeń tego Festiwalu napisał Alfred Schreyer swój krótki życiorys:
"Urodziłem się w Drohobyczu 8 maja 1922 r. Lata dziecięce spędziłem w Jaśle, gdzie mój ojciec, dr Beno Schreyer zajmował posadę szefa – chemika w rafinerii ropy naftowej. Wskutek światowego kryzysu w latach 30-tych, rafineria została częściowo unieruchomiona. Stracił więc ojciec pracę i nasza rodzina powróciła do Drohobycza. Tu od roku 1932 uczęszczałem do Prywatnego Gimnazjum Polskiego im. H. Sienkiewicza. Opiekunką klasy była p. Józefina Szelińska, nieoficjalna narzeczona Brunona Schulza. W 1934 r. wstąpiłem do Gimnazjum Państwowego im. Króla Władysława Jagiełły, gdzie w przeciągu 4 lat byłem uczniem B. Schulza.
Podczas okupacji nazistowskiej straciłem całą rodzinę, a ja, będąc więźniem hitlerowskich obozów koncentracyjnych w Płaszowie, Gross-Rosen, Buchenwaldzie i jego filii Taneka pod Lipskiem, cudem ocalałem.
W 1946 r. powróciłem do Drohobycza. Grałem w orkiestrze drochobyckich kin, ucząc się jednocześnie w Liceum Muzycznym im. Barwińskiego, następnie ukończyłem studia na fakultecie Muzyczno-Pedagogicznym Drohobyckiego Uniwersytetu Pedagogicznego. W przeciągu 42 lat wykładałem w wymienionym wyżej Liceum Muzycznym przedmioty muzyczno-teoretyczne i dyrygowanie. W 1991 r. założyłem chór dziecięco-młodzieżowy „Odrodzenie”.
Nagrodzony odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Obecnie na emeryturze. Żona zmarła w 2003 r. Mam córkę, syna oraz dwie wnuczki.
Alfred Schreyer"
Mówił o sobie, że jest ostatnio mohikaninem Drohobycza, ostatnim drohobyckich Żydem, obywatelem dawnej II RP, który znał Brunona Schulza i który pamięta, jak było przed wojną. W jednej z rozmów Pan Alfred powiedział: "Przedwojenny Drohobycz liczył około 42 tys. mieszkańców, z nich 13,5 do 14 tysięcy - to byli Żydzi. Dzisiaj w Drohobyczu z rdzennych, urodzonych w Drohobyczu Żydów, zostałem tylko ja. Jestem ostatni. Nie ma już nikogo. Dlatego mówię ludziom, żeby póki jestem, z tego korzystali, bo bardzo często słyszymy takie niesłychane głupstwa. Ludzie, nie tylko w Drohobyczu, mają takie przyzwyczajenie uważać za prawdziwe to, czego pragną, i stąd wynika masa błędów i nieprawdy".
Córka i syn wyemigrowali z Ukrainy do Niemiec. On nie.
ZOBACZ DOKUMENTY - VIDEO
9 maja 2012, Drohobycz, przyjęcie z okazji 90. urodzin Alfreda Schreyera:
https://www.youtube.com/watch?v=BDYMUHdO1i0
O Alfredzie Schreyerze, video Bartomieja Michałowskiego: https://www.youtube.com/watch?v=xleDzd6Qo3k&t=3s
ZOBACZ:
Pogrzeb Alfreda Schreyera 1 maja 2015 roku, Drohobycz, Synagoga:
https://www.youtube.com/watch?v=1iCPsp2OsOM
https://www.youtube.com/watch?v=VssK8R7RDXw
https://www.youtube.com/watch?v=I5kam3u8TAc
https://www.youtube.com/watch?v=axhyF3QSRFM
https://www.youtube.com/watch?v=GQlThecaX04
https://www.youtube.com/watch?v=G-83v96RpTM
Alfred Schreyer, 19.XI.2006, CZĘŚĆ I/ II, koncert TRIA SCHREYERA, II Festiwal Brunona Schulza Drohobycz 2006. Pierwszy koncert TRIA SCHREYERA:
https://www.youtube.com/watch?v=fj1r7NoIxVs&t=52s
https://www.youtube.com/watch?v=HtwrVo8PUnc&t=20s
MUZEUM POKÓJ BRUNONA SCHULZA w DROHOBYCZU/ OTWARCIE 19.XI.2003 / część 1. https://www.youtube.com/watch?v=-4wheFEtVSE
V. Międzynarodowy Festiwal Brunna Schulza, Drohobycz, 2012:
https://www.youtube.com/watch?v=ilc76atH9tY
2007, w domu Alfreda Schreyera, "Nikt za mną nie tęskni":
https://www.youtube.com/watch?v=MRQyNDTnmbM
Foto: 19 listopada 2006, Drohobycz, fot. J.J.Bojarski
|
