Prestiżowy ukraiński portal kulturalno-literacki ZBRUC.EU zamieścił trzy artykuły o IX. Międzynarodowym Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu. Najnowszy z tych tekstów - "Bruno Schulz. Życie po życiu", ukazujący Festiwal w perspektywie historycznej, napisała Natalia Filewicz, ilustrując go wieloma fotografiami.

"Dzięki festiwalowi schulzowskiemu Drohobycz stał się światowym centrum badań nad twórczością Brunona Schulza, najważniejszym miejscem cyklicznych spotkań badaczy, tłumaczy, artystów studiujących i podziwiających twórczość wielkiego Drohobyczanina" - pisze we wstępie Natalia Filewicz. ["Завдяки Шульцівському фестивалеві Дрогобич став світовим центром досліджень творчості Бруно Шульца, найважливішим місцем циклічних зустрічей дослідників, перекладачів, митців, які вивчають та захоплюються творчістю великого дрогобичанина."]
ARTYKUŁ NATALII FILEWICZ
Autorka opisuje początki Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu, jego programowe założenia i dokonania, wspomina wybrane wydarzenia artystyczno-kulturalne i literacko-naukowe. Artykuł Natalii Filewicz znakomicie to wielkie przedsięwzięcie portretuje.
Natomiast podsumowując wydarzenia IX. SchulzFestu 2020, jaki mimo ograniczeń pandemicznych odbył się w Drohobyczu w dniach 15-21 listopada 2020, autorka konkluduje: "Nawet mój rodzinny Lwów nie może się pochwalić tym, że niemal jednocześnie w jakichś wydarzeniu braliby udział Serhij Żadan i Jurij Andruchowycz, Oleksandr Bojczenko i Jurij Wynnyczuk, Nikita Kadan i Wlodko Kaufman, Jurko i Taras Prochaśkowie". ["Для прикладу скажу, що навіть мій рідний Львів не може похвалитись тим, щоб майже одночасно у якомусь заході брали б участь Сергій Жадан та Юрій Андрухович, Олександр Бойченко та Юрій Винничук, Микита Кадан та Влодко Кауфман, Юрко і Тарас Прохаськи."]
Natalia Filewicz - wybitna historyk sztuki i badaczka życia artystycznego Lwowa, kulturoznawczyni, organizatorka wystaw. Od 1979 do 2018 pracowała w Lwowskiej Galerii Obrazów (obecnie: Lwowska Narodowej Galeria Sztuki im. Borysa Woźnickiego), m.in. jako kierownik archiwum sztuki i kultury. Autorka wielu wystaw m.in. poświęconych Brunonowi Schulzowi (od 2002), badaczka jego twórczości. Autorka, współautorka, redaktorka wielu publikacji książkowych, jak też czasopiśmienniczych i publicystycznych poświęconych wybitnym postaciom kultury (m.in. artystom, architektom i muzealnikom) związanym z Lwowem i Lwowszczyzną. Przyjaciel Festiwalu.
LINK: https://zbruc.eu/node/102627 [Наталія Філевич, Бруно Шульц. Життя після життя, 08.01.2021]
ARTYKUŁ KATERYNY GŁADKI
Kateryna Gładka, kijowska aktywistka, poetka, pisarka, dziennikarka (publikująca stale m.in. w Ukraińskiej Prawdzie i zbruc.eu) była gościem i uczestnikiem IX. Festiwalu w Drohobyczu. Jej artykuł, forma impresyjnej refleksji i relacji - "Okaleczony mit Brunona Schulza" nawiązuje do tytułu wystawy, jaką dla SchulzFestu 2020 przygotował Nikita Kadan, jeden z najważniejszych artystów współczesnej Ukrainy. Dziennikarka prowadzi nas do dawnego domu Brunona Schulza przy Floriańskiej, rozmawiając z Nikitą Kadanem i innym specjalnym gościem Festiwalu -Benjaminem Balintem, mieszkającym w Jerozolimie izraelsko-amerykańskim badaczem kultury i literatury, pisarzem i dziennikarzem, autorem sławnej książki "Ostatni proces Kafki".
"To niesamowite w historii, że im więcej różnych krajów dyskutuje o tym, do którego z nich należy artysta, tym bardziej artysta ten zszywa kultury tych krajów. Często mowa idzie o artystach żydowskich. Więc Bruno Schulz nie jest wyjątkiem" - zauważa dziennikarka. ["Дивовижно стається в історії, що чим більше різних країн дискутує про те, кому належить митець, тим більше той митець зшиває собою культури тих країн. І часто мова йде про єврейських митців. Тож тут Бруно Шульц не виняток.]
"Widzimy, jak Schulz rozmywa i deklasyfikuje miasto i wydarzenia w nim, dając początek nowym i nowym polom do badań już w stylu współczesnym. Pozostaje nieuchwytny, a jednocześnie bardzo bliski, tajemniczy i na wpół mityczny, ale życie, twórczość i śmierć sprawiają, że jest całkiem realny, wpisany w swój straszny czas i jednocześnie w wieczność" - czytamy. ["Бачимо, як Шульц розмиває і розфокусовує місто і події в ньому, народивши цим нові й нові поля для дослідження вже в сучасному мистецтві. Він лишається невловимим і водночас дуже близьким, загадковим і напівміфічним, але життя, творчість і смерть роблять його цілком реальним, вписаним у свій страшний час і водночас у вічність".].
LINIK: https://zbruc.eu/node/102073 [Катерина Гладка, Скалічений міф Бруно Шульца, 7.12.2020]
ARTYKUŁ EWY RAJSKIEJ
Drohobycka pisarka, artystka, dziennikarka Ewa Rajska (Marianna Maksymowa) należy do środowiska młodych i najbardziej aktywnych kreatorów postaw kulturalnych w mieście, ale nie tylko. Jej zainteresowanie wielokulturowością, szczególnie Romami, sprawia, że z powodzeniem prezentuje swą twórczość poza Drohobyczem. Rajska na Festiwalu prezentowała wystawę "Romowie", również prowadziła spotkania z artystami i pisarzami.
Jej artykuł "Kobieta, Mesjasz i Bruno Schulz" poświęcony został projektowi pixel-art Oleksandra Maksymowa "Znak miejsca - miasto jest kobietą". Maksymow umieszcza w przestrzeni publicznej niewielkie obiekty, przykleja je na elewacje lub inne powierzchnie, w sposób bez ostentacji. To obrazy złożone z mikro-modułów ceramicznych, twarze lub symbole o wymiarze 15x15 centymetrów. W czasie IX. SchulzFestu artysta przygotował akcję "Miasto jest kobietą" - trzy takie obiekty umieszczone zostały w kontekście budynku Uniwerystetu w Drohobyczu, czyli dawnego gimnazjum, gdzie Schulz był nauczycielem.
Maksymow zaprosił też na performance "Oddech" - nawiązujący do sytuacji artysty w czasie pandemii i własnych doświadczeń. "W swoich performansach współczesny drohobycki artysta wykorzystuje czerwoną linię, czarną odzież, rzeczy z dawnego okresu radzieckiego. Teraz atrybutami dla działań artystycznych stały się dwa muzyczne huculskie instrumenty, sopilka i trombita..." - relacjonuje Rajska. [ У своїх перформансах сучасний дрогобицький митець часто використовує червону клейку стрічку, темний одяг, нитки та речі з радянського минулого. Цього разу атрибутами до мистецької дії стали два музичні гуцульські інструменти: денцівка та трембіта, на яких митець зіграв у невеликому приміщенні, де відбувався мистецький акт. Окремою частиною «Дихання» стала гра на перкусії знаного місцевого джазового музиканта Богдана Мовчана, відтак автентична гуцульська музика разом із імпровізаційним freeджазом створила цілісний симбіоз ритму дихання, а перформативна дія Олександра Максимова трансформувалась у кульмінацію моменту дії.]
LINK: https://zbruc.eu/node/102069 [Єва Райська, Жінка, Месія та Бруно Шульц, 06.12.2020]

Zbruč (ukr. Збруч) – ukraińska gazeta internetowa, założona 11 lutego 2013 roku. Redaktorem naczelnym gazety jest Orest Drul, dziennikarz i redaktor o wielkim doświadczeniu, publicysta, analityk kulturalno-społeczny i polityczny. W zbruc.eu publikują czołowi ukraińscy pisarze i publicyści, historycy i analitycy. Redakcja mieści się we Lwowie.

opr. red.