Klucz do Miasta / Ключ від міста / A Key to the City - dla Wiery Meniok
Wiera Meniok, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu,
otrzymała KLUCZ DO MIASTA, precedensowe i prestiżowe wyróżnienie przyznane we Lwowie
75 instytucjom i osobom przywracających pamięć o historii i kulturowym dziedzictwie żydowskich mieszkańców Galicji.

Uroczystość w sali posiedzeń lwowskiej rady miasta odbyła się 2 września 2018 roku. Uhonorowanie 75 instytucji i osób było częścią szerszego ogólnolwowskiego projektu "Lwów, לעמבערג‎, Львів, Lemberg’43: Miasto, które (nie) przeżyło", firmowanego tak przez władze Lwowa jak i instytucje kulturalno-muzealne oraz organizacje pozarządowe (patrz niżej), związanego z 75. leciem likwidacji, jednego z największych w tej części Europy getta we Lwowie i janowskiego obozu koncentracyjnego.
PRZYWRACANIE PAMIĘCI
Formą wyróżnienia był (wręczany w specjalnym opakowaniu) szklany odlew oryginalnego klucza do jednej ze lwowskich, zniszczonych synagog. 75 takich szklanych odlewów składało się na artystyczną instalację "Klucze do Miasta" autorstwa Rachel Stevens (USA), eksponowaną wcześniej w Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie. Wystawa była częścią upamiętnień Holokaustu, 75. lecia likwidacji społeczności żydowskiej Lwowa.
MAMY SOBIE ZA HONOR WRĘCZYĆ WAM TĘ SYMBOLICZNĄ ODZNAKĘ ZA WAŻNY WKŁAD W PRZYWRACANIE PAMIĘCI O HISTORII I KULTURALNYM DZIEDZICTWIE ŻYDOWSKICH MIESZKAŃCÓW MIAST I MIASTECZEK HISTORYCZNEJ GALICJI - tak brzmi sentencja uhonorowania Kluczami do Miasta.
NIEZWYKŁA PANI HESCHELES
Pierwszy KLUCZ otrzymała (z rąk mera Lwowa Andrija Sadowego) Pani Janina Hescheles Altman, córka Henryka Hescheles, redaktora naczelnego sławnej lwowskiej gazety "Chwila" (ważnej dla Brunona Schulza). Bratem Henryka Hescheles był poeta, satyryk i dramaturg Jan Marian Hescheles znany jako Marian Hemar, autor powiedzenia, że Drohobycz to półtora miasta... Urodzona w 1930 roku Janina Hescheles Altman była więżniarką obozu janowskiego, osierocona, przeżyła lwowskie pogromy, opisała tamten czas w wydanych w 1946 roku wspomnieniach "Oczyma dwunastoletniej dziewczynki". Odbierając szklany KLUCZ znakomitą polszczyzną stwierdziała w krótkiej i bardzo wzruszającej wypowiedzi, że cieszy się, iż stosunki ukraińsko-żydowskie zmieniają się, ale następuje to po 75 latach...
Z rąk mera Lwowa "Klucz" otrzymała m.in. Marla Raucher Osborn (Rohatyn Jewish Heritage).
75 OSOBOWOŚCI
Wśród wyróżnionych KLUCZEM DO MIASTA są m.in. Myrosław Marynowycz, więzień polityczny czasów ZSRR, vice-rektor Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie, prezes ukraińskiego PEN-Clubu, jeden z najbardziej znanych historyków Jarosław Hrycak, publicysta, tłumacz, historyk Andrij Pawłyszyn, wybitny eseista, tłumacz - Jurko Prochasko, dyrektor Lwowskiej Galerii Sztuki Taras Wozniak, Sofia Diak, dyrektorka Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie, a przede wszystkim wielu zasłużonych ukraińskich działaczy i pracowników instytucji kulturalno-muzealnych i ngo-osów Galicji realizujących różnej skali programy upamiętnień oraz dokumentacji dziedzictwa żydowskiego; uhonorowano rzecz jasna bardzo aktywne organizacja żydowskie, w tym ngo, działające na Ukrainie i ich liderów. /Całość: patrz video rady miasta Lwowa/.
JEDEN PRZECIW
Nie można nie odnotować głosu ortodoksyjnego, nie zgadzającego się z być może zbyt powolną czy "wybiórczą" pamięcią o tradycjach żydowskich i Holokauście we Lwowie i Galicji. Mejlach Szejchet (Meylakh Sheykhet), charyzmatyczny, znany ortodoksyjny działacz żydowski Lwowa, nie przyjął "Klucza", aczkolwiek uczestniczył w całej ceremonii. W krótkim oświadczeniu (wygłoszonym po ukraińsku i po angielsku) stwierdził, że nie może tego wyróżnienia przyjąć, bo władze Lwowa nie szanują dziedzictwa kultury żydowskiej, a miejsca z nią związane podlegają komercjalizacji lub wandalizmowi. /Zobacz: poniżej/.

DROHOBYCZ I SCHULZ
Uhonorowanych przedstawiało i klucze wręczało kilka osób, przedstawiele władzy jak i organizacji ważnych dla pamięci o żydowskim Lwowie i dramacie Holokaustu. Pierwsze "Klucze" wręczał mer Andrij Sadowy. Wiera Meniok otrzymała to wyróżnienie zapowiadana przez Sofię Diak, dyrektorkę Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie. Sofia Diak mówiła (cytujemy po ukraińsku):
Доцентка кафедри світової літератури та славістики Дрогобицького державного педагогічного університету імені Івана Франка, директорка міжнародного
фестивалю Бруно Шульца у Дрогобичі, Голова Благодійного Фонду “Музей та Фестиваль Бруно Шульца - за багаторічну роботу і проведення фестивалю і популяризації творчості Бруно Шульца, які сприяла включення єврейської спадщини в сучасні контексти міста Дрогобича.
Czyli: Docent katedry literatury światowej i slawistyki Drohobyckiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki, dyrektorka Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu, prezes Fundacji "Muzeum i Festiwal Brunona Schulza" - za wieloletnią pracę i organizację Festiwalu oraz popularyzację twórczości Brunona Schulza, przedsięwzięcia, które przyczyniły się do włączenia dziedzictwa żydowskiego we współczesne konteksty miasta Drohobycza.
DROHOBYCZ I SYNAGOGA
Z Drohobycza KLUCZ DO MIASTA otrzymał również Josif Karpin, przewodniczący Gminy żydowskiej w Drohobyczu. W krótkim słowie z tej okazji Josif Karpin przywołał pamięć o rodzinie Wekselbergów, ważnej dla Drohobycza, i przekazał władzom Lwowa folderek o odnowionej synagodzie w Drohobyczu jak również folder o upamiętnieniu w Bronicy, gdzie wymordowano wielu drohobyckich Żydów.
Fotografie zniszczonej synagogi w Drohobyczu jak i jej obecnego, radykalnie odnowionego stanu - a remont ten jest wydarzeniem precedensowym w Ukrainie - można było rozpoznać wśród wyświetlanych podczas uroczystości slajdów.
Dalszy program tego dnia składał się z koncertu muzyki poważnej na tereniu uroczyska "Piaski" i późniejszego występu sławnego zespołu "Warniczkes" w miejscu upamiętnienia synagogi Złota Róża we Lwowie.
GJ

ZOBACZ:
VIDEO RADY MIASTA LWOWA, całość uroczystości, wręcznie W. Meniok: 1:03:30
https://www.youtube.com/watch?v=KKitjxYO6Hw
Video Muzeum Terytoria Terroru, wręczenie W. Meniok: 1:03:25
https://web.facebook.com/TerritoryTerror/videos/240900896507698/?_rdc=1&_rdr
STRONA RADY MIASTA LWÓW, opis ceremonii oraz w załączniku PEŁNA LISTA NAGRODZONYCH:
https://city-adm.lviv.ua/news/society/public-sector/254427-my-maiemo-plany-zbuduvaty-velykyi-memorial-v-proslavu-liudyny-hidnosti-liudyny-a-sadovyi-pid-chas-zakhodiv-do-75-richnytsi-likvidatsii-lvivskoho-getto-ta-yanivskoho-kontstaboru
http://www.lvivcenter.org/uk/chronicle/news/2843-18-09-02-key-gifting/
FOTO:
https://web.facebook.com/photo.php?fbid=2633081420042672&set=pcb.2633078146709666&type=3&theater
POLSKA RELACJA
https://www.dzieje.pl/…/we-lwowie-upamietniono-75-rocznice-…
* „Nie możemy sobie nawet wyobrazić bólu, poniżenia i nieszczęścia, które spotkało tysiące lwowian w ubiegłym wieku. Mówimy dziś o naszych braciach Żydach, którzy zostali wymordowani. (…) Zebraliśmy się dziś tutaj, by bić na alarm, budzić ludzi, którzy zasypiają i zapominają o historii” - mówił w trakcie ceremonii mer Lwowa Andrij Sadowy.
* Szklane klucze wręczono działaczom żydowskiej społeczności ziemi lwowskiej oraz osobom, przywracającym pamięć o żydowskich mieszkańcach Lwowa. „Jest to krok ku odrodzeniu pamięci o Holokauście we Lwowie” - poinformowała rada miejska.
* „Zbrodnia Holokaustu rozpoczęła się od nienawiści, uzbroiła w obłudę i zachwyciła się przemocą. Dlatego jeśli mamy się czegoś od ofiar Holokaustu nauczyć, to wystrzegania się owej trójcy zła: nienawiści, obłudy i przemocy” - powiedział jeden z wyróżnionych, dysydent z czasów sowieckich, a obecnie prorektor Katolickiego Uniwersytetu we Lwowie Myrosław Marynowycz.
Meylakh Sheykhet, zobacz:
https://www.youtube.com/watch?v=VCEi9yAmVs8
https://zik.ua/news/2018/09/03/meylah_sheyhet_vidmovyvsya_vid_nagorody_vlada_lvova_ruynuie_ievreysku_1398949

INFO
"Lwów, לעמבערג‎, Львів, Lemberg’43: The City that did (not) Survive. In Commemoration of the 75th Anniversary of the Liquidation of the Ghetto and the Janowska Concentration Camp in Lviv"
Coordinator: “Territory of Terror” Museum
In cooperation with the Center for Urban History
Partners:
Lviv City Council
"Hesed Arieh" All-Ukrainian Jewish Charity Fund
Emil Domberger/Bnei Brit "Leopolis" Charity Fund
Lviv Organ Hall
Separate events in cooperation with:
Lviv – City of Literature
Lviv University, Department of Culture and the Arts
Israeli Friends of Ukraine
Österreichischer Akademischer Austauschdienst - Cooperation Office Lviv