DROHOBYCZ – LUBLIN – ŚWIAT
Schulzowski doktorat honorowy dla Grzegorza Józefczuka

Za znaczny wkład w rozwój ukraińsko-polskiej naukowo-edukacyjnej i kulturalnej współpracy Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego imienia Iwana Franki w Drohobyczu, rozwój idei Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobycza i Izby Pamięci Brunona Schulza oraz tworzenie przestrzeni dobrego partnerstwa między Drohobyczem a Lublinem – głosi uzasadnienie nadania Grzegorzowi Józefczukowi tytułu doktora honoris causa Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu.
Z wnioskiem o nadanie tytułu wystąpiło Polonistycznego Centrum Naukowo-Informacyjnego im. Igora Menioka Uniwersytetu w Drohobyczu.

UROCZYSTOŚCI W DROHOBYCZU
W dniu 22 października 2014 roku Senat Uniwersytetu jednogłośnie przyjął wniosek Centrum Polonistycznego przedstawiony przez dr Wierę Meniok, kierowniczkę Centrum, adiunkt Zakładu Filologii Powszechnej, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu. Uroczystość nadania tytułu i wręczenia stosownych dokumentów odbyła się 20 listopada 2014 roku w auli Uniwersytetu, będąc zarazem częścią program Drugiej Jesieni, schulzowskich, drohobyckich obchodów rocznicy śmierci Brunona Schulza organizowanych od lat przez Centrum Polonistyczne. Dla znawców i pasjonatów spraw schulzowskich to również okresy przywołania śp. prof. Władysława Panasa, który odszedł od nas dziesięć lat temu. Do postaci i badań schulzowsko-drohobyckich Władysława Panasa, właśnie przed dziesięciu laty uhonorowanego również tytułem doktora honoris causa, odwołuje się w swej działalności Grzegorz Józefczuk.
Specjalnie na uroczystość wręczenia dyplomu honoris causa dla Grzegorza Józefczuka przybył i ze słowem okolicznościowym wystąpił Konsul Generalny RP we Lwowie Jarosław Drozd. Z laudacjami wystąpili: dr Wiera Meniok (Uniwersytet w Drohobyczu), dr hab. Mariusz Drzewiński (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prodziekan Wydziału Artystycznego UMCS) i Andrij Pawłyszyn (dziennikarz, publicysta, tłumacz, wykładowca Zakład Historii Nowożytnej Ukrainy Wydziału Nauk Humanistycznych Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego). Po tych preambułach Grzegorz Józefczuk został ubrany w togę doktorską, obdarowany kwiatami, po czym wygłosił odczyt „Lublin i Drohobycz, miasta Władysława Panasa”.
Uroczystość miała części oficjalną i prywatną, brało w nich udział wielu znakomitych obywateli Drohobycza, a także goście zagraniczni. W części kameralnej specjalnie dla gości z zaśpiewał Alfred Schreyer. Ukazała się książką doktorska, w której pomieszczono wykład doktora h.c. i laudacje oraz fotografie.
ECHA W LUBLINIE
Z kolei 7 grudnia 2014 w Lublinie w Hades Szeroka w Lublinie odbyło się spotkanie przypominające fakt uhonorowania Grzegorza Józefczuka przez Uniwersytet w Drohobyczu. Specjalne słowo do doktora honoris causa skierował najpierw dominikanin o. Tomasz Dostatni, a następnie głos zabrał Michał Karapuda, dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Miasta w Lublinie, który w imieniu prezydenta Krzysztofa Żuka odczytał stosowny dyplom. Dr Andrzej A. Widelski, artysta i bywalec Drohobycza, przedstawił swoje wystąpienie, przywołując wieloletnią znajomość z Józefczukiem, po czym swoją laudację drohobycką przypomniał dr hab. Mariusz Drzewiński, a drohobyckie sytuacje wspominała dr Wiera Meniok. Było wielu znakomitych gości, przygotowano dla nich poczęstunek, a na finał spotkania wystąpiła grupa Klezmaholics.
DOKUMENTY. WIERA MENIOK (fragmenty laudacji):
Jej Magnificencjo Rektor, Wysoki Senacie, Szanowny Doktorze Honorowy, Panie i Panowie!
Zacznę odbiegając od wymogów gatunku przemówienia akademickiego. Przytoczę fragment z pewnej książki: „W słonecznej kąpieli czerwcowego dnia 2002 roku, parę tygodni przed 110. urodzinami autora Sklepów cynamonowych, w zacnie kulturalno-naukowym gronie przemierzałem w Drohobyczu stacje życia i twórczości Brunona Schulza, także jego męki. Nie wiedziałem wtedy, że kruki, żywe czarne liście, naprawdę i wciąż zamieszkują nie tylko strony prozy Schulza ale i realny Drohobycz XXI wieku. Jeszcze przede mną fałszywe wiosny, inicjacje nocy lipcowych oraz fatamorgany jesieni, a tym bardziej z pozoru zwyczajny spacer Podwalem […] nie mówiąc o niezwyczajnej, wielogodzinnej kontemplacji śpiewnej Wielkanocy w cerkwi Trójcy Świętej, której fasada tyle razy pojawia się w rysunkach Schulza. Nie wiedziałem, bo i skąd, skoro poniekąd potem sam je wymyśliłem, gdzie są posadzki, po których stąpał Bruno Schulz”. W taki oto sposób – naśladując magię poetyckiej prozy Schulza – Grzegorz Józefczuk zaczyna swoją „Księgę wyznawców mitu intrygi Brunona Schulza”. Jej rodowód wywodzi się z Lublina i Drohobycza równocześnie, ale przede wszystkim wywodzi się od śp. Profesora Władysława Panasa, który dla autora tej księgi jest niezastąpionym przewodnikiem po krainie fikcji literackiej i prawdy metafizycznej Brunona Schulza. „Moim przewodnikiem (w kręgu bliskich mi współpracowników i przyjaciół) był tak wówczas jak i potem i teraz śp. Profesor Władysław Panas. Przyjaciel oraz przewodnik dla wielu z nas, którzy mieszkamy w Lublinie a bywamy – jesteśmy – w Drohobyczu” – pisze Grzegorz Józefczuk. (…)
„(…) Przewodnik, mistrz i przyjaciel, pokrewna dusza. Tak bym opisała więź między Profesorem Władysławem Panasem i Grzegorzem Józefczukiem. Mistrz został doktorem honorowym Uniwersytetu w Drohobyczu w 2005 roku. Jego przyjaciel i kontynuator obecnie również jest doktorem honorowym Uniwersytetu w Drohobyczu. Jest w tym ciągłość i perspektywa. Autor „małego przewodnika drohobyckiego dla przyjaciół” uznał by tę ciągłość za intrygę nieskończoności, bo taką właśnie metaforą Emmanuela Levinasa posługiwał się w swoich tropieniach biografii i tekstu Schulza. I jest to, oczywiście, intryga, tylko nie w salonowym znaczeniu tego słowa, a w znaczeniu filozoficznym, jako konflikt interpretacji, pociągający i uwodzący interpretatora, odkrywający przed nim nowe i za każdym razem nieoczekiwane horyzonty sensów i znaczeń. Niewątpliwie nowym znaczeniem, nową jakością związków drohobycko-lubelskich jest przyznanie Grzegorzowi Józefczukowi honorowego doktoratu Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego imienia Iwana Franki w Drohobyczu. W tym fakcie postrzegam nowy horyzont, nową jakość działań na polu proeuropejskiej współpracy ukraińsko-polskiej zarówno dla doktora honoris causa Grzegorza Józefczuka, jak i dla Uniwersytetu w Drohobyczu. Władysław Panas na pewno by się ucieszył. Bo zależało mu na tym. Bo, jak relacjonuje Józefczuk, uczył, że „jeżeli Bruno Schulz – to po pierwsze Drohobycz” (…).
Grzegorz Józefczuk doskonale przestudiował i znakomicie opanował tę lubelsko-drohobycką hermeneutykę Władysława Panasa, podszedł do niej z pasją, ale też z poczuciem misji i obowiązku. I jest na dobrej drodze spełnień. Rozwój idei Festiwalu Schulzowskiego w Drohobyczu – inicjatywy, która nie zna sobie analogów; rozbudowanie i modernizacja Izby Pamięci Brunona Schulza – pierwszego na świecie muzeum tego znanego na całym świecie pisarza i artysty; wmurowanie tablicy pamiątkowej w miejscu śmierci Brunona Schulza (2006, 2010); wspieranie działalności Studenckiego Teatru Alter z Uniwersytetu w Drohobyczu; zainicjowanie wspólnych z Wydziałem Historycznym naszego uniwersytetu historyczno-kulturologicznych badań drohobyckiego kontekstu życia i twórczości Brunona Schulza; wspólne przedsięwzięcia muzyczne z Wydziałem Muzyczno-Pedagogicznym oraz wystąpienia na zebraniach akademicko-naukowych Zakładu Literatury Powszechnej Uniwersytetu w Drohobyczu; liczne lubelsko-drohobyckie projekty artystyczne, fotograficzne, performerskie, kulturowo-edukacyjne; organizowana w Lublinie wystawa poświęcona Iwanowi France z pokazaniem kolekcji znaczków śp. Mirosława Rudki; spotkania autorskie z wybitnymi drohobyczanami w Lublinie; owocna współpraca z Akademickim Teatrem Muzyczno-Dramatycznym im. Jurija Drohobycza i Muzeum „Drohobyczyna”; przyjazne stosunki i wspólne działania z pracownikami naukowymi naszego uniwersytetu oraz mieszkańcami naszego miasta; i w końcu bycie prawie Drohobyczaninem – oto jedynie wyimki z katalogu spełnień misji drohobycko-lubelskiej Grzegorza Józefczuka.
(…) I wciąż wraca do linii nakreślonej przez Władysława Panasa – linii ukierunkowanej ku Republice Marzeń, która jest w Drohobyczu, a nie gdzie indziej. Przyjaźń i wspólna idea, która nas łączy już od wielu lat, wciąż trwa. To nieprawda, że idea czasami zniewala, odbiera wolność indywidualną, jak to za niepamiętnych czasów mogło się dziać z wykreowanymi przez romantyków bohaterami. W swojej – i naszej wspólnej – idei Grzegorz Józefczuk wciąż pozostaje wolny, pełen nowych pomysłów oraz energii do ich spełnień. On jest filozofem. A jego ulubionym filozofem jest Marek Aureliusz, który potrafił być błyskotliwym władcą i przywódcą wojskowym, a jednocześnie pozostawiał sobie swobodną, niczym niezakłóconą przestrzeń dla refleksji i rozmyśleń filozoficznych. I spełniał się znakomicie w tych dwóch, wydawałoby się zupełnie różnych kierunkach.”
*WIERA MENIOK, ur. w 1968 roku, mieszka w Drohobyczu, absolwentka Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Drohobyczu, od 1990 roku pracownik naukowy i akademicki Zakładu Literatury Powszechnej tegoż uniwersytetu, doktorat z teorii literatury na Uniwersytecie w Doniecku (1994), schulzolog, tłumaczka, autorka ponad 70 publikacji naukowych, redaktorka cyklicznie ukazujących się tomów z materiałami Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu oraz innych publikacji zbiorowych, kierownik Polonistycznego Centrum Naukowo-Informacyjnego im. Igora Menioka Uniwersytetu w Drohobyczu, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Schulza, prezes Fundacji „Muzeum i Festiwal Brunona Schulza”, trzykrotna stypendystka Programu „Gaude Polonia” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP (2006, 2008, 2012), odznaczona nagrodą honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP (2012).
MARIUSZ DRZEWIŃSKI (fragmenty laudacji):
„(…) Grzegorza Józefczuka znam od ponad dwudziestu lat. Poznałem go jako dziennikarza lubelskiego oddziału „Gazety Wyborczej”, pisał wówczas recenzje najważniejszych wydarzeń kulturalnych odbywających się w lubelskich galeriach sztuki, teatrach i salach koncertowych. Jego teksty krytyczne oraz reportaże i wywiady odznaczają się rozległą wiedzą, wnikliwością i oryginalnością interpretacji współczesnej sztuki, życia kulturalnego i publicznego. Grzegorz wypracował swój niepowtarzalny i rozpoznawalny styl i sposób pisania (…).
Piękny i malowniczy Drohobycz wciąga i pochłania Grzegorza bezgranicznie. Bezcenne zabytki, cerkwie, kościoły, wille, kamienice, zaułki, podwórka, a także ludzie zamieszkujący to magiczne miasto, to wszystko oglądane przez pryzmat twórczości Brunona Schulza nabiera nowego znaczenia. Sam doświadczyłem tego dziwnego stanu zauroczenia, kiedy w 2006 roku zostałem zaproszony przez dr Wierę Meniok i Grzegorza Józefczuka do udziału w wystawie towarzyszącej drugiej edycji Festiwalu Schulzowskiego. Ten pobyt odmienił mnie i moją twórczość. Zainspirowany atmosferą i zabytkami Drohobycza namalowałem cykl obrazów pod tytułem „Posadzki z Drohobycza”, który kontynuuję i rozwijam do dzisiaj. Jest to połączenie abstrakcji geometrycznej, op-artu, malarstwa materii i konceptualizmu.
Moja twórczość ma charakter autobiograficzny, odwołuje się do przeżyć i wspomnień, jest rodzajem pamiętnika. Pamiętam dokładnie ten pierwszy pobyt jak chodząc po Drohobyczu w przerwie miedzy festiwalowymi wykładami, wystawami, koncertami chłonąłem całym sobą metafizyczną atmosferę, miałem wrażenie, że chodzę po śladach Brunona Schulza. Namalowałem obraz o wymiarach 2 x 2 metry z motywem posadzki i odbitymi na niej odciskami butów, który położyłem na podłodze w czasie wystawy. Podczas wernisażu ktoś roztargniony wszedł na obraz pozostawiając swój ślad. Wydarzenie to zostało skomentowane przez ówczesnego Konsula RP, który powiedział: „ów ślad łączy to, co jest wizją artysty z tym, co dzieje się tu i teraz, jest konkretnym śladem obecności człowieka” (…).
Od ośmiu lat uczestniczę w różnego rodzaju imprezach w Polsce i na Ukrainie związanych
z twórczością Brunona Schulza i nie jestem sobie w stanie racjonalnie wytłumaczyć tego fenomenu, jakim dzięki grupie zapaleńców z Drohobycza i Lublina stał się Międzynarodowy Festiwal Brunona Schulza. Bo, czy jest jeszcze jakiś artysta, którego twórczość jest tak nierozerwalnie związana z miejscem jego zamieszkania i tragicznymi losami Ukraińców, Polaków i Żydów? Czy tylko artyści mogą odczuwać i różnić się będąc jednocześnie tolerancyjnymi wobec poglądów innych ludzi, czerpiąc z ich tradycji i kultury? Być może tak, bo twórczość jest najważniejszą cechą odróżniającą nas od zwierząt. Daje nam wolność, uczy pokory, tolerancji i poszanowania godności każdego człowieka i takie jest też przesłanie każdej edycji festiwalu.
Ten niepowtarzalny projekt dr Wiery Meniok i Grzegorza Józefczuka, jakim jest Międzynarodowy Festiwal Brunona Schulza w Drohobyczu inspiruje i angażuje wielu wybitnych naukowców i twórców filmu, teatru i sztuk wizualnych z całego świata. Pokazuje jak można konstruktywnie zjednoczyć się w imię idei ponad wszelkimi podziałami i przyczynić się do budowania wzajemnego zaufania i tolerancji (…).”
*MARIUSZ DRZEWIŃSKI, ur. 1959, mieszka w Lublinie, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (dyplom mgr 1984), od 1983 pracownik naukowy Wydziału Artystycznego UMCS, w 2005 otrzymuje tytuł doktora habilitowanego (na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku), od 2009 prodziekan Wydziału Artystycznego UMCS; profesor nadzwyczajny UMCS; pochodzi z rodziny artystycznej, zajmuje się malarstwem i rysunkiem, ma w dorobku 30 wystaw indywidualnych oraz udział w ponad 85 wystawach zbiorowych w kraju i za granicą.
ANDRIJ PAWŁYSZYN (fragmenty laudacji):
Jej Magnificencjo Rektorze, Wysoki Senacie, Wielce Szanowny Doktorze Honorowy, Dostojni Goście, Panie i Panowie!
Dziś mam wielki zaszczyt i przyjemność, a jednocześnie duży kłopot – krótko, lecz wyczerpująco przedstawić wielopłaszczyznowe działania, dorobek życiowy i zawodowy, osiągnięcia w dziedzinie organizacji i promocji kultury, nauki i wiedzy, zakończone nadaniem tytułu doktora honoris causa Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego imienia Iwana Franki w Drohobyczu Grzegorzowi Józefczukowi. Moją radość i wzruszenie łatwe do zrozumienia, ponieważ czcigodny Uniwersytet odznacza tym honorowym tytułem bardzo przyzwoitego człowieka, bezinteresownego wielbiciela Brunona Schulza, filozofa i kulturoznawcę, zamiłowanego w Drohobyczu, a jednocześnie mego wieloletniego przyjaciela, kolegę w licznych przedsięwzięciach, towarzysza i współsprawozdawcę w wielu różnych audytoriach.
Znamy się od prawie dziesięciu lat, łączy nas wspólna pasja i doświadczenie naszego wspólnego działania było zawsze nadzwyczaj owocnym – projekty się powodziły, plany udawały się w całości, słowo było twarde jak stal, a jednocześnie nigdy nie brakowało przyjacielskiego wsparcia Wielce Szanownego Doktora w sytuacjach, które są tak dobrze znane nam wszystkim, ludziom nauki i kultury, gdy trudności i próby pojawiają się w zupełnie nieoczekiwanych miejscach, brak czasu wisi podobnie do miecza Damoklesa, a bariery wokół wydają się nie do pokonania. Żywy, otwarty na ludzi, energiczny, obowiązkowy i mądry Grzegorz Józefczuk był i, miejmy nadzieję, że do końca naszej ziemskiej drogi pozostanie dobrym duchem, aniołem stróżem unikalnych inicjatyw, skierowanych do mieszkańców miast i miasteczek polsko-ukraińskiego pogranicza, dokładnym i konsekwentnym w odbudowie i tworzeniu animuszu dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza w Drohobyczu.
(…) W tej codziennej pracy, która w naszych warunkach czasami przybiera postaci wysiłków prawie bohaterskich, Grzegorz Józefczuk, powtarzam, stoi z nami ramię w ramię w obronie kultury i tożsamości europejskiej, a jednocześnie ukraińskiej podmiotowości narodowej, i emocjonalne, szczere nastawienie do niego – to nastawienie wobec pobratymca, koledzy w dramacie współczesności. Lecz kłopot w przedstawieniu dzieła Wielce Szanownego Doktora jest spowodowany szerokością jego zainteresowań i dużą wagą jego dokonań w dziedzinie filozofii, kulturoznawstwa, dziennikarstwa, historii sztuki oraz realizacji projektów artystycznych i wydawniczych.
(…) Gratuluję z tym nabytkiem Drohobycki Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny imienia Iwana Franki oraz Wielce Szanownego Doktora. Niech zostaną spełnione wszystkie nasze pomysły i nigdy nie zabraknie pracy dla naszych rąk i dusz!
*ANDRIJ PAWŁYSZYN, ur. 1964, mieszka we Lwowie; historyk, absolwent Wydziału Historii Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. I. Franki (1986), wykładowca Zakład Historii Nowożytnej Ukrainy Wydziału Nauk Humanistycznych Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego (Lwów, od 2010 roku); wydawca, w 1989-1995 redaktor naczelny wydawnictw "ESPOL" (Lwów), "Phoenix" (w Ukraińskiej Akademii Drukarstwa, Lwów), "Proswita" (Lwów), w 1995-1999 przedstawiciel wydawnictwa "Osnowy" (Kijów) w Zachodniej Ukrainie, dyrektor filii "Osnowy-Zachód", od 1994 współzałożyciel, członek zarządu NGO i doradca prezesa Forum Wydawców we Lwowie; dziennikarz, w 1999-2002 redaktor niezależnego czasopisma kulturalnego "J" (Lwów), w 2002-2006 redaktor opinii, zastępca redaktora naczelnego, redaktor naczelny dziennika "Lwiwska gazeta", w 2007-2012 redaktor naczelny strony internetowej "Zachodnia grupa analityczna", w 2004 otrzymał honorowy tytuł "Galicyjski rycerz" za działalność dziennikarską, w 2004 oznaczony polsko-słowacko-ukraińską nagrodą dla dziennikarzy "Dzwonek sumienia" Instytutu "Mosty na Wschód" Fundacji "Znak" (Kraków-Krasiczyn); tłumacz z języka polskiego i angielskiego, w tym dzieł A.Fredry, Z.Haupta, Z.Herberta, Cz.Miłosza, J.Kuronia, A.Michnika, o. J.Tischnera, J.Olchak-Roniker, G.Motyky, poszczególnych utworów i "Księgi listów" B. Schulza, "Regionów wielkiej herezji i okolic" J. Ficowskiego, zbioru "Drohobycz, Drohobycz" H.Grynberga; członek ukraińskiego PEN Centrum, w 2013 oznaczony nagrodą literacką i artystyczną im. P. Kulisza za liczne przekłady literackie z języka polskiego, w 2014 otrzymał nagrodę "Złoty Krzyż Zasługi" Rzeczypospolitej Polskiej; w 2006, 2008, 2010, 2012, 2014 uczestnik Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu, w 2012 założyciel i koordynator festiwalu "Bruno Schulz we Lwowie" w ramach Międzynarodowego Festiwalu Literackiego we Lwowie.

GRZEGORZ JÓZEFCZUK: LUBLIN I DROHOBYCZ, MIASTA WŁADYSŁAWA PANASA (fragmenty)
„Jej Magnificencjo Rektor, Wysoki Senacie, Dostojni Goście, Panie i Panowie!
Otrzymując tak wielce zaszczytny tytuł doktora honoris causa Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu chciałbym przywołać sylwetkę śp. prof. Władysława Panas (1947-2005), który odszedł od nas przed niemal 10 laty, akurat w chwili, kiedy Wysoki Senat właśnie jemu przyznał tytuł doktora honorowego. Ten niezwykły i wybitny humanista, erudyta i człowiek wielkiej wiedzy, badacz twórczości Brunona Schulza, miłośnik Drohobycza, twórca mitologii Lublina, był moim przyjacielem i nauczycielem, i to dzięki niemu kiedyś znalazłem się po raz pierwszy w Drohobyczu. Chcę chociaż na chwilę przywołać jego osobę, jego ducha, gdyż to on pokazywał mi, jak bogaty i wielowarstwowy jest świat, w którym żyjemy, ten widzialny oraz ten symboliczny i metaforyczny, ale równie chociaż inaczej realny jak ten pierwszy.
O ile do Lublina trafił Profesor i osiadł przez przypadek, o tyle do Drohobycza zaprowadził go Bruno Schulz (1892-1942). Twórczość Bruna Schulza, zagadki prozy i rysunków pisarza i artysty z Drohobycza były najważniejszym tematem badawczym Władysława Panasa, a jednocześnie czymś, co orientowało jego życie i działalność publiczną. Z tego względu w pewnym sensie Drohobycz stał dla niego przed Lublinem, aczkolwiek w Lublinie żył i pracował, a w Drohobyczu tylko bywał. Jak się wydaje, może pragnął, aby Lublin chociaż w jakiejś cząstce posiadł taką aurę niesamowitości, jaką Drohobyczowi zafundował Bruno Schulz. (…)
Władysław Panas należał do frakcji radykalnych zwolenników Drohobycza i pielgrzymów, uważał, że jeżeli już ktoś pragnie zrozumieć twórczość Brunona Schulza, powinien do tego miasta przyjechać. Powody są trzy, każdy inny i każdy ważny (…).
W przestrzeni magicznej, kabalistycznej i mesjańskiej, Drohobycz jest w istocie blisko Lublina, gdyż w Lublinie żył inny człowiek, który znalazł się w centrum takiej walki. To sławny Widzący z Lublina, którego Panas opisał w „Oku cadyka”, cadyk mieszkający niegdyś przy ulicy Szerokiej 28. Pisze Panas, że w tradycji chasydzkiej cadyk jest osobą świętą, „jest, jak najdokładniej, Axis Mundi, środkiem świata, kimś, kto z racji swojej świętości stoi najbliżej Boga, ma z Bogiem najlepszą i najskuteczniejszą komunikację”. Powołaniem cadyka są sprawy innego zgoła gatunku niż problemy ziemskie, doczesne, życiowe, on pracuje na rzecz dobra i nadejścia Mesjasza. Dlatego Widzący z Lublina, tak jak Bruno Schulz, znalazł się w centrum walki, symbolizującej przez rzeźby na tzw. Placu Oko Cadyka w Lublinie. W Lublinie i w Drohobyczu znajdują się miejsca o cechach Axis Mundi, osi świata, które utrzymują świat w kondycji i w walce o zwycięstwo dobra.
(…) Władysław Panas nie tworzył żadnej nowej ideologii ani religii, żadnej Nowej Fali. Jako teoretyk literatury patrzył na świat jak na tekst, jak na wiersz, jak na wielką bibliotekę. Lublin nazywał księgą… Księgą był i jest Drohobycz. Czytał te wiersze, te opowiadania miast, te ich księgi…”
*GRZEGORZ JÓZEFCZUK, urodzony 22. XII. 1955 roku w Lublinie, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, dyplom magistra filozofii otrzymał w 1980 roku. W czasie studiów i po ich ukończeniu był przewodniczącym Koła Naukowego Filozofów UMCS oraz inicjatorem naukowego wydawnictwa studentów i młodych pracowników nauki „Philosophon Agora”, gdzie publikowano przekłady artykułów współczesnych filozofów europejskich. W latach 1980-1990 był zatrudniony jako asystent w Zakładzie Ontologii i Teorii Poznania UMCS. Zajmował się między innymi filozofią Leona Chwistka – twórcy teorii wielości rzeczywistości, amerykańskimi współczesnymi teoriami umysłu, krytyką i wpływem na współczesną filozofię systemów I. Kanta, G. W. F. Hegla, K. Marksa i F. Nietzschego. Działał w opozycyjnym i wydawniczym ruchu „Solidarności”, także w czasie stanu wojennego.
Od 1990 roku pracował jako dziennikarz. Najpierw przez dwa lata zatrudniony był w „Gazecie Lubelskiej Dzień”, pierwszej niezależnej gazecie codziennej w Lublinie i regionu wschodniego. Od 1992 przez niemal dwadzieścia lat do 2012 roku pracował w lubelskim oddziale „Gazety Wyborczej”, pełniąc m.in. funkcje sekretarza redakcji, szefa działu promocji, szefa działu kultury. Jest autorem ponad siedmiu tysięcy różnych materiałów prasowych, w tym kilkudziesięciu reportaży, ponad stu recenzji i niemal dwustu rozmów z wybitnymi przedstawicielami humanistyki, kultury i nauki, artystami, pisarzami, historykami, profesorami różnych dyscyplin, osobami publicznymi itd. Przygotowuje obecnie książkę z tymi wywiadami prasowymi z lat 1992-2012, przeprowadzonymi z osobowościami tej miary co m.in. Daniel Beauvois, Rita Gombrowicz, Julia Hartwig, Gustaw Holoubek, Janusz Głowacki, Joseph Fiennes, Hanna Krall, Bohdan Osadczuk, Krzysztof Pomian, Jerzy Pomianowski, Mykoła Riabczuk, Tadeusz Rolke, Szewach Weis, Tomas Venclova, Israel Zamir, Miroslav Vlk, Józef Życiński.
Jego teksty można znaleźć również m.in. w kwartalniku „Akcent” (Lublin), gdzie pisze recenzje z publikacji naukowych, wydarzeń kulturalnych, jak i publikuje własne eseje, w internetowym „KulturaEnter” (Lublin), a nawet w „Nowym Dzienniku – Polish Daily News” (Nowy Jork) oraz w roczniku naukowym „Pogranicze: Polska – Ukraina” wydawanym wspólnie przez Uniwersytet w Drohobyczu i UMCS w Lublinie; okazjonalnie w innych periodykach. Wiele jego tekstów prasowych dotyczących wydarzeń i instytucji kulturalnych jest cytowanych w publikacjach prasowych, książkowych i portalach internetowych na całym świecie (w przekładzie m.in. na język angielski, ukraiński czy rosyjski). Nadal współpracuje z prasą codzienną Lublina i regionu oraz radiem i telewizją.
Grzegorz Józefczuk jest laureatem Konkursu im. Mirosława Dereckiego, organizowanego przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polski (Oddział w Lublinie), za reporterskie teksty. Za obszerny reportaż o Kazimierzu Dolnym („Życie i śmierć w Kazimierzu Dolnym”), renesansowym mieście artystów, w 2001 roku otrzymał wyróżnienie (I edycja konkursu), zaś za tekst o swoim pierwszym wyjeździe do Drohobycza („Był z nami Bruno Schulz”) został w 2002 roku uhonorowany I Nagrodą. Za zainteresowanie sztuką teatru Józefczuk otrzymał nagrodę honorową „Zapałka Andersena 2011”, przyznawaną przez Teatr im. Hansa Christiana Andersena w Lublinie. Wielokrotnie wygrywał też konkursy na reportaż lubelskiego oddziału Gazety Wyborczej i Polskiego Radia Lublin. W latach 2008-2012 prowadził zajęcia naukowe na UMCS (dziennikarstwo na Wydziale Politologii: warsztat publicysty kulturalnego).
Grzegorz Józefczuk jest autorem wielu not lub tekstów do katalogów lub albumów i folderów artystów takich jak: Mariusz Drzewiński, Stasys Eidrigevicius, Rafał Eret, Piotr Kmieć, Krzysztof Kuzko, Jan Łazorek, Leszek Mądzik, Bartłomiej Michałowski, Andrzej Polakowski, Andrzej A. Widelski, Jacek Wojciechowski, Jan Wołek.
Aktywność oraz znaczenie w sferze kultury Grzegorza Józefczuka potwierdza udział w wielu gremiach jurorskich. Był on członkiem kapituł konkursów: Lubelskiego Funduszu Filmowego i Nagrody Artystycznej miasta Lublina (organizuje miasto Lublin), Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego (Konkurs Lublin, Lublinianie, Lubelszczyzna), Festiwalu Teatralnego Kontestacje (Akademickie Centrum Kulturalne UMCS), Sceny Młodych (Centrum Kultury w Lublinie), Konkursu Malarskiego „Autograf” (Lubelski oddział Związku Polskich Artystów Plastyków) i innych; stale jest jurorem w konkursie dla młodych aktywistów kultury „Żurawie – Lubelskie Wyróżnienia Kulturalne” (Polskie Radio Lublin).
Jest współzałożycielem Kazimierskiej Konfraterni Sztuki, Kapituły Nagrody „Angelus” w Lublinie, Lubelskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i Kresowej Akademii Smaku, inicjatorem Salonu Ludzi Ciekawych w Lublinie (Kawiarnia Artystyczna Hades) i Hades Szeroka Art Festiwal w Lublinie.
Jego związki z Drohobyczem datują się od 2002 roku; początkowo przyjeżdżał towarzysząc prof. Władysławowi Panasowi, późniejszemu doktorowi honorowemu Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki. Jest inicjatorem powołania i prezesem Stowarzyszenia Festiwal Brunona Schulza (rok założenia 2007), dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu (edycje 2006, 2008, 2010, 2012, 2014). Dla Festiwalu uzyskiwał patronaty Prezydenta Lublina, Marszałka Województwa Lubelskiego i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. W ramach Festiwalu planowanego i realizowanego z jego pomysłodawcą, ukraińskim partnerem – Centrum Polonistycznym Uniwersytetu w Drohobyczu (dyrektor Festiwalu dr Wiera Meniok), rozwinął jego część artystyczną (wystawy, spektakle, koncerty, akcje edukacyjne) i kulturoznawczą (we współpracy z Uniwersytetem, także z takimi instytucjami jak Muzeum Drohobyczyna, Lwowski Akademicki Obwodowy Teatr Muzyczno-Dramatyczny im. Jurija Drohobycza w Drohobyczu, oraz we Lwowie – Lwowska Galeria Sztuki, Centrum Artystyczne „Dzyga”).
Grzegorz Józefczuk stara się, aby Festiwal Schulzowski odkrywał jego uczestnikom wielokulturowe korzenie i tradycje Drohobycza, ukraińskie, polskie i żydowskie, dlatego miejscami wydarzeń kulturalnych, wystaw i koncertów, stały się: kościół św. Bartłomieja, synagoga chóralna, cerkiew św. Trójcy oraz drohobyckie wille, muzeum, teatr i inne publiczne instytucje lub miejsca prywatne.
Kierowane przez Grzegorza Józefczuka Stowarzyszenie Festiwal Brunona Schulza otrzymywało w procedurach konkursowych granty na Festiwal w Drohobyczu z polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dzięki temu w Drohobyczu mogli wystąpić tak uznani artyści jak nagradzane w Europie grupy muzyczne Kroke i Bester Quartet z Krakowa, zespół rockowy „Bruno Schulz” z Łodzi, grupa muzyczna Karbido z Wrocławia współpracująca z Jurijem Andruchowyczem (w Drohobyczu miał premierę ich projekt „Cynamon”, a sama grupa Karbido nagrała płytę w synagodze w Drohobyczu z cyklu Music4Buildings), Trio Daniela Galaya z Izraela (które dodatkowo podczas Festiwalu zrealizowało projekt z drohobyckimi muzykami, przygotowany przez Marię Karalus), grupa Bisclaveret z Gdańska, czy Jacek Kleyff z Warszawy i Michał Hochman z Nowego Jorku. Wystąpiły teatry takie jak między innymi Scena Plastyczna KUL Leszka Mądzika z Lublina, Białostocki Teatr Lalek, Teatr Ad Spectatores z Wrocławia, Lubelski Teatr Tańca, Teatr Kropka Jolanty Juszkiewicz z Australii, Teatr NN z Lublina, Teatr Formy – Scena Pantomimy z Wrocławia, Teatr Monique Stalens z Paryża, indywidualnie Jan Peszek z Krakowa, Zbigniew Rola z Paryża, Baruch Brenner z Izraela i inni.
Wśród zaproszonych na Festiwal około czterdziestu artystów plastyków i performance z Polski, Ukrainy i Niemiec wielu było z Lublina lub regiony lubelskiego: Stanisław Bałdyga, Lucjan Demidowski, Mariusz Drzewiński, Krystyna Głowniak, Piotr Kmieć, Piotr Łucjan, Sławomir Marzec, Grzegorz D. Mazurek, Leszek Mądzik, Bartłomiej Michałowski, Tadeusz Mysłowski (zarazem z Nowego Jorku), Maks Skrzeczkowski, Krzysztof Szymanowicz, Andrzej Antoni Widelski, Michał Woźniak, Ewa Zarzycka. Zarazem geograficzną mapę Festiwalu wyznaczają pod względem sztuk plastycznych takie nazwiska i miasta, jak Dieter Jüdt (artysta z Berlina, twórca jedynego komiksu wg prozy Schulza; jego wystawy odbywały się równolegle w Lublinie, Drohobyczu i Lwowie), Loli Kantor (fotografka z USA, która dokumentuje współczesne życie Żydów w Europie Środkowej) i Włodko Kaufman (znany artysta ze Lwowa, zawsze przygotowujący na Festiwal w Drohobyczu znakomite akcje performance).
Dzięki długotrwałym staraniom Grzegorza Józefczuka podczas jubileuszowego V Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza odbywała się we wrześniu 2012 roku we Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki we Lwowie pierwsza po wojnie wielka wystawa grafik i rysunków Brunona Schulza, na którą sprowadzono dzieła artysty z Muzeum Literatury w Warszawie. Obok prac Brunona Schulza na wystawie znalazły się obrazy m.in. polskiego artysty Andrzeja Pronaszki i ukraińskiej narodowej artystki Jarosławy Muzyki, z którymi Schulz kiedyś razem wystawiał swe rysunki we Lwowie.
Inną jego inicjatywą jest poszerzenie popularno-naukowego programu Festiwalu Schulzowskiego o sekcję kulturologiczno-historyczną, która stymuluje ważne w kontekście europejskim i lokalnym badania nad źródłami o realiach życia społecznego Drohobycza przełomu XIX i XX wieku oraz II Rzeczypospolitej. To przedsięwzięcie realizowane jest z udziałem Wydziału Historycznego Uniwersytetu w Drohobyczu.
Przeprowadził projekt wmurowania tablicy memorialnej w miejscu śmierci Brunona Schulza w Drohobyczu (2006, 2010), a w 2014 roku projekt modernizacji Izby Pamięci – Muzeum Brunona Schulza. Stale wspomaga różne inicjatywy odbywające się w Drohobyczu w ramach współpracy transgranicznej. Popularyzuje Drohobycz, różne środowiska kulturalno-naukowe i Uniwersytet Drohobycki w Lublinie i regionie, zaprasza ludzi kultury i nauki z Drohobycza do Lublina na organizowane tam wydarzenia. Na przykład w 2007 roku zorganizował w Lublinie wystawę „Wielki poeta Ukrainy Iwan Franko (1856-1916) – życie i dzieło” ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego oraz wystawę sławnej, największej ukraińskiej kolekcji znaczków pocztowych związanej z osobą i dziełem Franki, zgromadzonej przez Mirosława Rudko, pracownika Uniwersytetu w Drohobyczu. Z inicjatywy Grzegorza Józefczuka w 2008 roku rektor Uniwersytetu w Drohobyczu prof. Walery Skotny otrzymał Medal Prezydenta Lublina.
Jest inicjatorem i kierownikiem międzynarodowego projektu „Bruno4ever. Dni Brunona Schulza w Lublinie”, poświęconego schulzowskim inspiracjom w kulturze i sztuce oraz kulturowo-naukowym tradycjom Drohobycza, realizowanego również poza Lublinem, m.in. w Kazimierzu Dolnym, Puławach, Radzyniu Podlaskim, Zielonej Górze.
W ramach „Bruno4ever” odbył się między innymi cykl polsko-ukraińskich plenerów fotograficznych „Europrowincja. Lublin – Drohobycz, Czechowicz – Schulz”. Jak to opisuje Józefczuk, idea tego pomysłu łączy „dwa magiczne miasta leżące po dwóch stronach granicy Unii Europejskiej – Lublin (Polska) i Drohobycz (Ukraina); łączy – poprzez skojarzenie osobowości i dzieła dwóch wybitnych, jednych z najoryginalniejszych twórców polskiej literatury XX wieku, piewców każdego z tych miast – poety Józefa Czechowicza i pisarza Brunona Schulza. Dla obu tych twórców, ich wielokulturowe miasta były „prowincjami osobliwymi”, a przez to – centrami świata. Pierwszy uwiecznił Lublin m.in. w „Poemacie o mieście Lublinie”, drugi – uczynił Drohobycz miastem znanym na świecie m.in. dzięki opowiadaniom ze zbioru „Sklepy cynamonowe”. Na ile Lublin i Drohobycz są podobne, czy coś z klimatu Lublina opisanego przez Czechowicza jest w Drohobyczu (i vice versa), w jakim wymiarze i sensie obrazy tych miast, jakie w literaturze stworzyli Czechowicz i Schulz, są wciąż żywe, aktualne, inspirujące, a w jakim stopniu odeszły w przeszłość? – na te pytania mieli odpowiedzieć swoimi fotografiami artyści zaproszeni do projektu Stowarzyszenia Festiwal Brunona Schulza”.
O wspomnianych dokonaniach i projektach relacjonowały m.in. Gazeta Wyborcza i media lubelskie, Polskie Radio Program 2, TVP Kultura, a nawet National Geographic Travel (edycja polska). Współpracę i dokonania lubelsko-drohobyckie, obraz Brunona Schulza w kontekście dawnego i współczesnego Drohobycza przedstawił w swojej książce „Księga wyznawców mitu intrygi Brunona Schulza” (2011).
Za wkład we współpracę polsko-ukraińską w duchu proeuropejskim, w tym specjalnie za współpracę i promocję kontaktów Lublina i Drohobycza, za współorganizowanie Festiwalu Brunona Schulza otrzymał Nagrodę Artystyczną miasta Lublin za Upowszechnienie Kultury 2012, najważniejsze i prestiżowe wyróżnienie przyznawane w imieniu Lublina przez specjalną kapitułę kulturalno-naukową. W roku 2014 – stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP (projekt związany z Pokojem-Muzeum Brunona Schulza w Drohobyczu).

BIBLIOGRAFIA /WYBRANA/
KSIĄŻKI
1. Księga wyznawców mitu intrygi Brunona Schulza, pomysł i redakcja, część tekstów i not, Lublin, 2011, 146 s.
2. Bruno Schulz. Horyzont czasu, katalog wystawy Brunona Schulza w Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki we Lwowie, koncepcja i redakcja, Lublin - Lwów, 2012, 64 s.
3. Lubelsko-czeskie trzy historie pro memoria, teksty i redakcja, Lublin, 2014, 68 s.
4. Mały słownik kulturalnego Lublina, pomysł, redakcja i noty, Lublin 2014 /w druku/.

PUBLIKACJE NAUKOWE / ARTYKUŁY
1. Kilka aspektów filozofii dzisiaj, w: Colloquia Communia, Warszawa, nr 7 (1983).
2. Idea zdrowego rozsądku w filozofii Leona Chwistka, w: Annales Universitatis Mariae Curie - Skłodowska, Sectio I: Philosophia - Sociologia, Lublin, 1989, tom II (1986), s. 221-32.
3. Rozwój Lublina? Drobnymi krokami do przodu, rozmowa z Grzegorzem Gorzelakiem, w: Lublin 2020. Wizje rozwojowe, pod red. Macieja Bałtowskiego i Małgorzaty Bieleckiej-Hołdy, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Lublin, 2009.
4. Zatrzymać chwilę nieuniknioną, w: Andrzej Polakowski, Pożegnanie taboru, album fotograficzny, wstęp, Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN, Lublin, 2010.
5. Świat wokół Schulza w optyce drohobyckiego Głosu, w: Akcent. Kultura i Sztuka, kwartalnik, Lublin, nr 3 (129) 2012.
6. Władysława Panasa księga Lublin, w: Pogranicze. Polska – Ukraina, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu, tom 4, Drohobycz, 2013.
7. O harmonii i niepokoju figur alternatywnych z osobistym i kulturowym podtekstem, w: Katalog wystawy Mariusza Drzewińskiego „Od gestu do geometrii”, Muzeum Lubelskie, Lublin, 2013.
8. Farmaceuta o duszy poety fotografuje miasto pod dwoma księżycami, w: Katalog wystawy „Kazimierz Dolny z lat 1934-1938 w fotografiach Stanisława Magierskiego”, Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, Kazimierz Dolny, 2013.
9. Kolor i magia, twarz i maska, w: Katalog wystawy Jacka Wojciechowskiego „Malarstwo”, Muzeum Lubelskie, Lublin, 2014.
10. Bruno zmistyfikowany, Drohobycz zmanipulowany. Nowe perspektywy badań, w: Bruno Schulz jako filozof i teoretyk literatury. Materiały V. Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu, pod red. Wiery Meniok, Drohobycz, 2014.

PUBLIKACJE NAUKOWE / RECENZJE
1. Jest różnica, kiedy pojedziesz do Kazimierza (Monika Adamczyk-Garbowska, Kazimierz vel Kuzmir. Miasteczko różnych snów, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 2006), w: Akcent. Kultura i Sztuka, kwartalnik, Lublin, nr 1 (107) 2007.
2. Stach z Warty i jego biograf (Lechosław Lameński, Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, 2007), w: Akcent. Kultura i Sztuka, kwartalnik, Lublin, nr 2 (112) 2008.
3. Spektakl o transie, którego się boimy (Teatr Provisorium, Fiodor Dostojewski: Bracia Karamazow, reż. Janusz Opryński, 2011), w: Akcent. Kultura i Sztuka, kwartalnik, Lublin, nr 2 (128) 2012.
4. Minimalistycznie o samotności (Teatr Scena Plastyczna KUL, Lustro wg Brunona Schulza, reż. Leszek Mądzik, 2012), w: Ethos, Instytut Jana Pawła II KUL, Lublin, 2 (102) 2013.
5. Bruno Schulz według Piotra Łucjana. Dybuk z pasją i heretyk (Piotr Łucjan, Moja druga wiosna, czyli spóźnione studia filologiczne u profesora Brunona Schulza zilustrowane i uporządkowane alfabetycznie, Wydawnictwo Episteme, Lublin, 2014), w: Akcent. Kultura i Sztuka, kwartalnik, Lublin /w druku/.

PUBLICYSTYKA / WYBRANE WYWIADY
Skróty: GW – Gazeta Wyborcza (Warszawa), GWL – Gazeta w Lublinie (Lublin).
1. Daniel Beauvois: Każdy naród ma swoje okropności; 14.01.2006 GWL.
2. Joseph Fiennes: Mam szczęście, że żyję teraz; 23.08.2007 GW.
3. RITA GOMBROWICZ: Kobieta jubileuszu stulecia; Stałam się częściowo Polką; 7.10.2004, GWL, 30.06.2007, GWL.
4. JULIA HARTWIG: Nazywam to mistyką rzeczywistości; Lublin ściągnął mnie ku sobie; 12.05.2006, GWL, 27.10.2009 GWL.
5. GUSTAW HOLOUBEK: Sztuka jest ponad demokracją; 10.IV. 1990, Dzień. Gazeta Lubelska, nr 9.
6. JANUSZ GŁOWACKI: Zawiść jest polską specjalnością; 25/26.01.2008 GWL.
7. Jewhen Jefremow: Pieśń prowadzi ku wieczności; 29.11.2003 GWL.
8. HANNA KRALL: Z książki nikt się nie wymknie; Dom, który jest całym światem; O ulicy Złotej czytają w Zurychu; 28.02.2002 GWL, 08.05.2004 GWL, 19.01.2006 GWL.
9. VYTAUTAS LANDSBERGIS: Minusowy cień Unii lubelskiej; 23.02.2008 GWL.
10. WIESŁAW MYŚLIWSKI: Pamięć jest organem pocieszycielskim; 29.05.2006 GWL.
11. BOHDAN OSADCZUK: Wyliczanie, kto kogo wymordował; Nasze narody zachowały krzepę i siłę; 25.05.2001 GWL, 17.03.2007 GWL.
12. WŁADYSŁAW PANAS: Śpieszmy się słuchać ludzi; Lublin nierzeczywisty; Mój alternatywny przewodnik; 24.05.1999 GWL, 15.05.2004 GWL, 22.04.2004 GWL.
13. MARTIN POLLACK: Dlaczego u nas wszyscy się boją; 14.04.2007 GWL.
14. KRZYSZTOF POMIAN: Polska, czyli podziały z przeszłości; Nie ma jednej pamięci narodowej; 23.10.2003 GWL, 29.09.2006 GWL.
15. MYKOŁA RIABCZUK: Ukraina to dla Polski specjalny kraj; 6.01.2010 GWL.
16. OLGA TOKARCZUK: Uplecione ze mnie i ze świata; 24.11.2005 GWL.
17. LEOPOLD UNGER: Nie można być neutralnym; Z Lublinem połączyła mnie „Kultura”; Taka demokracja, jaka telewizja; 18.01.2006 GWL, 5.04.2008 GWL, 2.07.2009 GWL.
18. ANDRZEJ WAJDA: Robić coś na serio: 18.09.2000 GWL.
19. LECH WAŁĘSA: To był łańcuch zdarzeń, 15.07.2005 GWL.
20. SZEWACH WEISS: Lublin to typowa Polska; 29.04.2010 GWL.
21. TOMAS VENCLOVA: Unia to nasza wspólna historia; 16.03.2007 GWL.
22. BOHDAN ZADURA: Niebezpieczeństwo przesady; Patrzę językowi na ręce; 07.09.2002 GWL, 09.01.2006 GWL.
23. ISRAEL ZAMIR: Chciałbym wejść na to drzewo; 22.05.2003 GWL, 23.05.2003 GWL.
24. Miroslav Vlk: Kościół musi być demokratyczny; 19.11.2005 GWL.
25. JÓZEF ŻYCIŃSKI: Potrzeba nam wierności papieskiemu stylowi; 14.04.2005 GW.

PUBLICYSTYKA / WYBRANE NOTY DO WYSTAW, W DRUKACH, KATALOGACH ITP.
1. Podróż do pamięci, wystawa Bartłomieja Michałowskiego, Galeria Michałowski, Kazimierz Dolny, 2004, 2014.
2. Jan Łazorek czyli arkadia kazimierska, album „Jan Łazorek 1938-2000”, Galeria Łazorek, Kazimierz Dolny 2005.
3. Iwan Franko, wystawa „Wielki poeta Ukrainy Iwan Franko (1856-1916) – życie i dzieło”, wystawa ze zbiorów WBP, WBP, Lublin 2007.
4. Drohobycz i Schulz, Mapa „Bruno Schulz i Drohobycz”, MBP, Lublin 2009.
5. Forma i wyobraźnia, magia Brunona Schulza i Drohobycza, wystawa Stanisława Ożoga, Biuro Wystaw Artystycznych, Rzeszów, 2013.
6. Sens z gór, pól i lasów, katalog wystawy Piotra Kmiecia „Prace z lat 2001-2013”, Muzeum Lubelskie, Lublin 2013.
7. Fascynujące…, katalog wystawy Rafała Ereta, Galeria Wirydarz, Lublin 2013.
8. W setną wystawę Galerii Wirydarz, album „Galeria Wirydarz. 100 wystaw”, Lublin 2014.
9. ***, katalog wystawy Jana Wołka, Galeria Wirydarz, Lublin, 2014.
10. Samotność jest ich wspólnym DNA, album Tadeusza Mysłowskiego, Wystawa „Dłonie dla Brunona Schulza” w Drohobyczu 2012, Łódź – Nowy Jork (w druku).

PUBLICYSTYKA/ WYBRANE ARTYKUŁY PRASOWE
1. Był z nami Bruno Schulz, w: Gazeta w Lublinie, 22-23.06.2002.
2. Drohobyckie marzenia Jerzego Ficowskiego, w: Gazeta Wyborcza, 16.05.2006.
3. Strażnik pamięci Brunona Schulza, rozmowa z Alfredem Schreyerem, w: Gazeta Wyborcza, 12.07.2007.
4. Dyplomatyczny finał awantury o freski Schulza, w: Gazeta Wyborcza, 30.12.2007.
5. Pielgrzymi Schulza są w Drohobyczu, w: Gazeta Wyborcza, 29.05. 2008.
6. Analfabeta kontra pisarz, w: Gazeta w Lublinie, 12.05.2008.
7. Człowiek Tadeusza Mysłowskiego, w: Nowy Dziennik – Polish Daily News, Nowy Jork, USA, 9.10.2009.
8. Ciągle w drodze. Tadeusz Mysłowski; w: Nowy Dziennik – Polish Daily News, Nowy Jork, USA, 11.03.2011.
9. Co po karnawale ESK, Kultura Enter, Warsztaty Kultury, Lublin, nr 43/ 2012.
10. Szalony dialog z Bruno, w: Swoboda Słowa, Czerniowce, Ukraina, 24.08.2013.

PROWADZENIE/ UDZIAŁ W KONFERENCJACH, DEBATACH I DYSKUSJACH /WYBRANE
1. Debata o kulturze, współprowadzenie, z udziałem m.in.: Donald Tusk, Janusz Palikot, Adam Michnik, Jerzy Jarzębski i in., redakcja Gazety Wyborczej Lublin, 5.10.2007.
2. DNA miasta. Diagnoza, współprowadzenie i wystąpienie, Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN, 7.11.2010.
3. Debata: Raport z kulturalnego Lwowa, prowadzenie, z udziałem m.in.: Bohdan Szumyłowicz, Zynowij Mazuryk, Taras Woźniak, Iryna Magdysz, Jurij Hnatkowski, Roman Hankewicz, Warsztaty Kultury, Lublin, 25.03.2011.
4. Panel kulturoznawczy „Wielokulturowość Drohobycza międzywojennego w kontekście historii Europy Środkowo-Wschodniej”, współprowadzenie z prof. L. Tymoszenko, wystąpienie, V. Międzynarodowy Festiwal Brunona Schulza, Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Iwana Franki , Drohobycz, 11.09.2012.
5. Seminarium: Horyzonty lektur, refleksji, interpretacji. Markowi Golbergowi, wystąpienie: „Mark Golberg i Władysław Panas. O czym mogliby rozmawiać w Drohobyczu”; Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Iwana Franki, Drohobycz, 26-27.04.2013.
6. Zaduszki. Pamięci Prof. Małgorzaty Kitowskiej-Łysiak, głos wspomnieniowy „Profesor Małgorzata: Lublin artystyczny i Drohobycz schulzowski”; Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin, 29.11.2012.
7. Ostatnie pokolenie inteligencji. O książce „Andrzeja Klimowicza portret zwielokrotniony”, prowadzenie, z udziałem m.in. prof. Józefa Dudy i prof. Stefana Symotiuka (UMCS), Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN, Lublin, 18.10.2013.
8. Workshop. Przyczynki społeczno-historyczne do twórczości i biografii Brunona Schulza, współprowadzenie z prof. L. Tymoszenko, wystąpienie, VI. Międzynarodowy Festiwal Brunona Schulza, Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Iwana Franki , Drohobycz, 29.05.2014.
9. Dyskusja: Utopie i Ideologie, prowadzenie, Międzynarodowy Festiwal Kolonii Artystycznych w Kazimierzu Dolnym, Muzeum Nadwiślańskie, Kazimierska Konfraternia Sztuki, 9-13.09.2014.
10. W ramach cyklu Salon Ludzi Ciekawych (Lublin, Kawiarnia Artystyczna Hades, od 2010 roku) prowadzenie ponad 20 spotkań z m.in.: prof. Lechosław Lameński (historyk sztuki KUL), prof. ks. Alfred Wierzbicki (dyrektor Instytutu Jana Pawła II KUL, wicerektor Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Lublinie), Wiera Meniok (Uniwersytet w Drohobyczu, Festiwal Schulzowski), o. Tomasz Dostatni OP (Fundacja Ponad Granicami), Josif Karpin (przewodniczący Gminy Żydowskiej w Drohobyczu), Stasys Edrigevicius (artysta), Alicja Kapuścińska (wdowa po pisarzu-dziennikarzu Ryszardzie Kapuścińskim), Robert Kuśmirowski (artysta) i inni.

DOKUMENTY, DYPLOM.

Україна
ДИПЛОМ
№ 031
Ректор і вчена рада Дрогобицького державного педагогічного університету імені Івана Франка
ҐЖЕҐОЖЕВІ ЮЗЕФЧУКУ
філософові, критикові образотворчого і театрального мистецтва, багатолітньому редакторові відділу культури Ґазети Виборчої в Любліні, голові Товариства Фестиваль Бруно Шульца в Любліні, художньому директорові Міжнародного Фестивалю Бруно Шульца в Дрогобичі
присвоюють звання
Почесний доктор
Дрогобицького державного педагогічного університету
імені Івана Франка
за значний внесок у розвиток українсько-польської науково-освітянської та культурної співпрац�